“शेअर बाजारात गुंतवणूक का करावी?” हा प्रश्न अनेकांना पडतो. साधारणपणे फिक्स्ड डिपॉझिट, सोने किंवा अचल संपत्तीत गुंतवणूक करणाऱ्या भारतीय गुंतवणूकदारांना शेअर बाजाराच्या अस्थिरतेमुळे भीती वाटू शकते. परंतु योग्य माहिती आणि दीर्घकालीन दृष्टीकोन ठेवल्यास शेअर बाजारात गुंतवणूक फायदेशीर ठरू शकते. या लेखात, शेअर बाजारात गुंतवणुकीच्या फायद्यांवर आणि ते कसे अर्थपूर्ण ठरू शकते यावर सखोल चर्चा करू.

1. उच्च परताव्याची संधी

शेअर बाजारात गुंतवणूक केल्याने तुम्हाला इतर गुंतवणूक साधनांच्या तुलनेत अधिक परतावा मिळण्याची संधी असते. इतिहास पाहता, शेअर बाजारात दीर्घकालीन गुंतवणूक केल्यास वार्षिक १०-१२% परतावा मिळू शकतो.

उदाहरण: जर तुम्ही १० वर्षांपूर्वी रिलायन्स इंडस्ट्रीजमध्ये ५०,००० रुपये गुंतवले असते, तर आज त्याची किंमत अनेक पटींनी वाढली असती. फिक्स्ड डिपॉझिटसारख्या साधनांमध्ये हा प्रकारचा परतावा मिळण्याची शक्यता कमी असते.

2. मुद्रास्फीतीविरोधात संरक्षण

मुद्रास्फीतीमुळे वस्तूंच्या किंमती वाढत असतात. फिक्स्ड डिपॉझिट किंवा बचत खात्यातील पैसे मुद्रास्फीतीविरोधात संरक्षण देत नाहीत. मात्र, शेअर बाजारात योग्य गुंतवणूक करून तुम्ही तुमच्या संपत्तीला मुद्रास्फीतीमुळे होणाऱ्या नुकसानीपासून वाचवू शकता.

उदाहरण: फिक्स्ड डिपॉझिटवर ६% दराने परतावा मिळतो, पण जर मुद्रास्फीती ५% असेल, तर तुम्हाला प्रत्यक्षात फक्त १% परतावा मिळत आहे. परंतु शेअर बाजारात दीर्घकालीन गुंतवणुकीत १०% परतावा मिळाल्यास तुम्हाला मुद्रास्फीतीनंतरही चांगला नफा मिळतो.

3. संपत्ती निर्माण करण्याची संधी

शेअर बाजारात गुंतवणूक केल्याने दीर्घकालीन संपत्ती निर्माण करण्याची संधी मिळते. दीर्घकालीन गुंतवणूक आणि चक्रवाढ परतावा यामुळे वेळेनुसार गुंतवणूक वाढते.

उदाहरण: मानवा दरमहा ५००० रुपये एसआयपीद्वारे शेअर बाजारात गुंतवते. १५ वर्षांनंतर त्याची गुंतवणूक त्याला चांगला परतावा देऊन संपत्तीच्या रूपात परत येते.

4. लवचिकता आणि तरलता

शेअर बाजारातील गुंतवणूक ही लवचिक आणि तरल असते. तुम्हाला जेव्हा आवश्यक असेल तेव्हा तुम्ही तुमचे पैसे काढू शकता. बरेच गुंतवणूक साधने लवचिक नसतात आणि त्यांची परतावा वेळेनुसार कमी होऊ शकतो.

उदाहरण: जर तुम्हाला इमर्जन्सी असेल आणि तुमच्याकडे एखाद्या कंपनीचे शेअर्स असतील, तर तुम्ही ते विकून त्वरित पैसे मिळवू शकता. फिक्स्ड डिपॉझिटमध्ये मात्र मुदत संपेपर्यंत थांबावे लागते.

5. डिव्हिडंड्सचा लाभ

काही कंपन्या त्यांच्या नफ्याचा काही भाग डिव्हिडंड्सच्या रूपात शेअरधारकांना देतात. यामुळे तुम्हाला शेअरच्या किंमतीव्यतिरिक्त अतिरिक्त उत्पन्न मिळू शकते.

उदाहरण: टाटा कन्सल्टन्सी सर्व्हिसेस (TCS) आणि बजाज ऑटो यांसारख्या कंपन्या नियमितपणे त्यांच्या शेअरधारकांना डिव्हिडंड्स देतात, जे गुंतवणूकदारांसाठी एक अतिरिक्त उत्पन्न स्रोत ठरतो.

6. विविधता आणि जोखीम व्यवस्थापन

शेअर बाजारात तुम्हाला विविध प्रकारच्या गुंतवणूक साधनांमध्ये पैसा गुंतवण्याची संधी मिळते. तुम्ही विविध कंपन्या, क्षेत्रे आणि फंड्समध्ये गुंतवणूक करून तुमचे पोर्टफोलिओ विविध करू शकता. हे जोखीम कमी करण्यास मदत करते.

उदाहरण: जर तुम्ही फक्त बँकिंग क्षेत्रात गुंतवणूक करत असाल आणि बँकिंग क्षेत्रात मंदी आली तर तुमचा संपूर्ण पोर्टफोलिओ नुकसानात येईल. परंतु, जर तुम्ही विविध क्षेत्रांत गुंतवणूक केली असेल तर जोखीम कमी होईल.

निष्कर्ष

शेअर बाजारात गुंतवणूक करणे हे मुद्रास्फीतीविरोधात संरक्षण, संपत्ती निर्माण आणि उच्च परताव्याचे एक साधन आहे. मात्र, गुंतवणुकीत जोखीमही असते, त्यामुळे नेहमी बाजाराचा अभ्यास करून गुंतवणूक करावी. शेअर बाजारातील गुंतवणुकीत संयम, सखोल ज्ञान, आणि दीर्घकालीन दृष्टीकोन ठेवून काम केल्यास चांगले परतावे मिळू शकतात.